कमरेड माओ

"युवा सम्पूर्ण समाजका सवभन्दा वढ्ता सक्रिय र जिउादा शक्तिहरु हुन। उनीहरु सिक्न सवभन्दा वढ्ता इच्छुक हुन्छन्। सोचाइमा सबभन्दा कम रुढिवादी हुन्छन्"। –माओत्सेतुङ विश्व सर्बहारा वर्गका महान नेता माओत्सेतुङले सन् १९५५मा चीनको चुङसान जिल्लामा अग्रगामी युवा दलको परिचयात्मक कार्यक्रममा गर्नु भएको उरोक्त टिप्पणी आज पनि त्यतिकै सान्दर्भिक र प्रेरणादायी रहेको छ। माओत्सेतुङले जहिले पनि युवाहरुलाई अघि पढाउने प्रयास गर्नुहुन्थ्यो, युवाहरुलाई प्रेरित गरिरहनु हुन्थ्यो र प्रशिक्षित गर्नुहुन्थ्यो। मस्कोमा चिनियाा बिद्यार्थी र तालिमेहरुको सभालाई सन् १९५७ मा सम्बोधन गर्दा उहााले भन्नु भयो–युवाहरुको जीवन विहान ८ बजेको सुर्य झै फक्रदो हो। संसार युवाहरुको हातमा छ। चीनको भविश्य युवाहरु कै हातमा छ। माओले युवाहरु शक्ति र चेतनाले पूर्ण भएको विश्लेषण पनि गर्नुभयो। माओ भन्ने गर्नु हुन्थ्यो– राजनीतिक र सामाजिक अनुभवको कमीले गर्दा धेरै युवाहरु पुरानो र नयााका वीचको फरक छुट्याउन असमर्थ हुन्छन्। जनताले साम्राज्यवादी र प्रतिक्रियावादीहरुको थिचो मिचोबाट उम्किन गरेको संघर्षमा गरेका कैयौं दुःख कष्टहरु र समाजवादी समाज स्थापना गर्नुअघि हुनुपर्ने धैर्यता र गर्नुपर्ने परिश्रमलाई सजिलै बुझ्न सक्तैनन्। त्यसैले युवा शक्तिलाई प्रभावकारी राजनीतिक प्रशिक्षण चलाउनै पर्छ।

 ताकि युवाहरुले आफ्नो दैनिक जीवनमा आईपर्ने हरेक समस्या, अप्ठेरा र अभावहरुको सजिलै समाधान गर्न सकुन। उहााले जहिले पनि सबै तहका पार्टी संगठनहरुलाई युवा शक्तिमा भरपर्न र युवाहरुलाई अघि बढाउन जोड दिनु हुन्थ्यो। उहाा भन्ने गर्नुहुन्थ्यो– पार्टी पंक्तिमा युवा शक्तिलाई कसरी पूर्ण परिचालन गर्ने भन्नेवारे सोच्नै पर्छ। माओले युवाहरुलाई पाका र अनुभवी वृद्धा र प्रौढहरुबाट सिक्न प्रेरितत गर्नु भएको पाइन्छ। माओले सन् १९३९ मा लेख्नु भएको युवा आन्दोलनको दिशा शीर्षकको दस्तावेजमा शक्तिको पहिचान र परिचालनका वारेमा गहन र विचारोत्तेजक टिप्पणी गर्नु भएको छ। उक्त दस्तावेजमा उहााले भन्नु भएको छ– एक युवक क्रान्तिकारी छ कि छैन भनी हामीले कसरी जााच्नुपर्छ? हामी कसरी छुट्याउन सक्छौ? यसमा एउटै मात्र कसी हुनसक्छ, त्यो हो, उ मजदुर र किसानहरुका समूहहरु सित एकाकार भई मिल्न इच्छुक छ कि छैन र व्यवहारमा पनि त्यसै गर्छ कि गर्दैन? उ यसो गर्न इच्छुक छ र वास्तवमा यस्तै गर्छ भने उ क्रान्तिकारी हो, नत्र उ अक्रान्तिकारी अथवा प्रतिक्रान्तिकारी हो। उसले आज मजदूर र किसानहरुका समूहमा आफूलाई एकरुप पार्छ भने उ आज क्रान्तिकारी हुन्छ, भोली उ त्यसो गर्न छोड्छ र साधारण जनतालाई थिच्नतिर लाग्छ भने उ अक्रान्तिकारी अथवा प्रतिक्रान्तिकारी हुन्छ। माओका विचारमा कम्युनिष्ट पार्टीको युवा संघले युवा शक्तिको विशेषता पत्ता लगाई परिचालन गर्न पोख्त हुनै पर्दछ। उनीहरुको व्यक्तिगत जीवनकावारेमा पनि ख्याल गर्नुपर्दछ र, सकेसम्म ब्यक्तिगत र ब्यवहारिक समस्याहरुको समाधान गर्न गराउन पनि सघाउनु पर्दछ। उनीहरुलाई सकेसम्म क्रान्तिको हितमा प्रयोग गर्न प्रयास गर्नैपर्छ। युवाहरुको अध्ययन, काम र मनोरंजनलाई समेत ध्यान दिइनु पर्छ। माओले युवाहरुको हृदय विशाल हुन पर्ने, इमान्दार र सक्रिय हुनु पर्नेमा जोड दिनु भएको छ। आफ्नो व्यक्तिगत हितलाई क्रान्तिको हितमा लगाउने, सामुहिक जीवनलाई व्यवस्थित गर्ने, सही सिद्धान्तमा दृढ हुने, गलत विचार र कामहरुका विरुद्ध निरन्तर र अथक संघर्ष गर्ने कुराप्रति पनि माओले युवाहरुको ध्यान वारम्वार आकर्षित गर्ने प्रयास गर्नु भएको पाइन्छ। उहााले युवा शक्तिलाई अनुशासित वन्न र मार्क्सवादी चिन्तन् अनुरुपको सोच वनाउन जोड दिनु भएको छ। स्वार्थिपन, शिथिलता, भ्रष्टाचार, आफू प्रकाशमा आउन चाहने प्रवृतिलाई क्रान्तिकारी युवाहरुको लागि नसुहाउने कुरा भएको पनि उहााको टिप्पणि छ। निश्चय नै युवा शक्तिले शुरुदेखि नै आफूलाई निस्वार्थ र तत्परताकासाथ काम गर्ने, जनता र समाज प्रति समर्पित हुने र कठीन परिश्रम गर्न पनि पछि नहट्ने वानी व्यहोराको विकास गर्ने होभने त्यस्तो युवा शक्तिले समाजलाई फेर्ने छ, अन्तमा संसारलाई नै फेर्ने छ। प्रगतिशील युवाहरुले सत्यको पक्षमा लड्ने, आफ्ना गल्तिलाई सच्याउन र आलोचना तथा स्वआलोचना गर्न नडराउने, दुदर्शि र व्यवहारिक हुने जस्ता वानी व्यहोराको विकास पनि गर्नै पर्छ। त्यसैगरी युवाहरुमा त्याग, दृढता र विनम्रताको पनि आवश्यकता पर्दछ। उनीहरुले आफूलाई दृष्टान्त योग्य वनाउने प्रयास गरे भने त्यसले पार्टी, समाज, देश र विश्व नै लाभान्वित हुने छ। आजको नेपालको परिवर्तनकामी युवा शक्तिले अन्तराष्ट्रिय अनुभवहरुबाट पनि सिक्न जान्नु पर्छ। जसका लागि माओत्सेतुङबाट प्रतिपादित विचार र अनुभवहरु बढी उपयोगी हुन सक्छन्