मगर जातिको परिचय- पृथीछक बुढा मगर (ग्लोभिभोना)

मगर जातिको परिचय :
मगर जाति नेपालको एउटा आदिवासी जनजाति हो । नेपाल सरकारले देखाएको आदिवासी जनजातिको सुचिमा मगर जाति नेपालको सव भन्दा वढी जनसंख्या भएको जाति हो । यो जाति नश्लको हिसावले मंगोल महावंश भित्र पर्दछ । यसको आफ्नै भाषा, संस्कृति, रहनसहन र परम्परा रहेको छ । मगर भाषा भोट वर्मेली भाषा समुहमा पर्दछ । खास गरेर उनीहरुले वोल्ने भाषा अन्तर्गत मगर दुत, मगर खाम अनि मगर काइके हुन् । नेपालको पश्चिम क्षेत्र १८ मगरात अन्तर्गत  रोल्पा, रुकुम र वागलुंगका पश्चिम क्षेत्रहरुमा मगर खाम वोल्ने गर्दछन भने दुत १२ मगरात र त्यो भन्दा पूर्वका क्षेत्रहरुमा वोल्ने गरिन्छ । काइके मगर भाषा चाहिं डोल्पा जिल्लाको शहर तारा गाविसको एक गाउँमा मात्रै वोल्ने गरिन्छ ।

मगरहरुको आफ्नै भाषा भए पनि उनीहरु आफ्नो भाषा नवोल्ने मगरहरु पनि छन् । यहाँका खस अतिक्रमणवादी शासकहरुको हजारौं वर्ष देखिको हस्तक्षेपका कारण मगर जातिको सवै पहिचान लगभग हराइसकेको छ । केहि ठाउँ र क्षेत्रहरुमा मात्रै भाषा र संस्कृतिको अस्तित्व रहेको छ । त्यो पनि चरम संकटमा छ । अत्यन्तै सोझा र इमान्दारी जातिको रुपमा चिनिने मगरहरु शिक्षा र चेतनामा पछी परेकै कारण अहिलेको सन्दर्भमा पनि पछी परिरहेको छ । पछिल्लो कालमा थोरै जातीय र राजनैतिक जागरण पैदा भएको छ । संगठित हुने प्रकृया अगाडी वढेको छ । मगरहरु जुन सुकै राजनैतिक दलहरुमा आस्था राखे पनि उनीहरु उत्पीडनको मामिलामा भने एकै ठाउँमा छन् र हरेक उत्पीडनवाट मुक्त हुन चाहन्छन । उत्पीडनका विरुद्द एकतावद्द छन् । यो राम्रो संकेत हो । अव नयाँ नेपाल निर्माण गर्ने सन्दर्भमा मगर जातिको जिम्मेवारीपूर्ण भूमिका रहेको छ ।
जय मगर ! जय मगरात !